ABC PRAWA
31 październik 2018

Bezpłatne użyczenie (nie zawsze) jest opodatkowane

Jędrzej Banaszewski
Jędrzej Banaszewski
T: 796 580 170
Umowa użyczenia jest umową nieodpłatną. Na jej podstawie użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu w użyczenie przez czas oznaczony lub nieoznaczony na używanie oddanej mu rzeczy. Biorący rzecz do używania nie może być zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

W wyniku zawarcia takiej umowy między przedsiębiorcami, jeden z nich bezpłatnie dysponuje przedmiotem użyczenia na cele prowadzonej działalności gospodarczej, co w sensie podatkowym oznacza powstanie po jego stronie określonej korzyści. Przedsiębiorca uzyskuje tzw. nieodpłatne świadczenie, które stanowi przychód podatkowy. Przychodem z działalności gospodarczej są między innymi wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W praktyce działalności gospodarczej często dochodzi do zawarcia umowy użyczenia nieruchomości lub jej części. Dla celów podatkowych wartość takiego świadczenia ustalana powinna być wówczas według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby wynajmującemu w razie zawarcia umowy najmu. Prawo nie określa zasad ustalania równowartości czynszu, dlatego wartość ta powinna być co najmniej zbliżona do cen rynkowych.

Użyczenie nieruchomości na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą nie zawsze powoduje jednak powstania przychodu do opodatkowania. Gdy stronami umowy użyczenia nieruchomości są członkowie rodziny, przychody z tego tytułu będą zwolnione z opodatkowania. Dla celów podatkowych w ogóle nie ustala się przychodu w przypadku umowy użyczenia zawartej w rodzinie.

W sytuacji gdy ojciec zawiera z synem umowę użyczenia lokalu w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, nie ma potrzeby ustalania przychodu po stronie biorącego lokal w użyczenie – czyli syna, gdyż ten w ogóle zwolniony jest od podatku dochodowego. Przychód do opodatkowania nie powstanie także po stronie ojca, bowiem użyczony lokal używany będzie na potrzeby członka rodziny. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wydatki związane z użyczoną przez ojca nieruchomością nie będą mogły stanowić dla niego kosztów uzyskania przychodów.

Warto nadmienić, że zawarcie umowy użyczenia nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych bowiem ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wymienia umowy użyczenia jako umowy podlegającej podatkowi.